สารานุกรมพืชในประเทศไทย (ฉบับย่อ)
(Concise Encyclopedia of Plants in Thailand)


หมวดตัวอักษร 


Index to botanical names


ค้นหาคำศัพท์
ค้นหาคำศัพท์   



ยาแก้
วันที่ 28 เมษายน 2560

Leucomeris decora Kurz

Asteraceae

ไม้พุ่มหรือไม้ต้น ผลัดใบ สูงได้ถึง 10 ม. ใบเรียงเวียน รูปรีหรือรูปขอบขนาน ยาว 6–26 ซม. โคนเบี้ยว ขอบจักคล้ายหนามห่าง ๆ แผ่นใบด้านล่างมีขนสั้นนุ่ม ด้านบนมีขนประปราย ก้านใบยาว 1.5–4 ซม. ใบช่วงปลายกิ่งขนาดเล็ก ก้านใบสั้น ช่อดอกแบบช่อกระจุกแน่น ออกเป็นกระจุกตามปลายกิ่ง 6–15 ช่อ ช่อไร้ก้าน วงใบประดับติดกันเป็นหลอดแคบ ๆ ยาว 1.4–1.7 ซม. วงใบประดับเรียงซ้อนเหลื่อม 6–8 วง วงนอกรูปไข่ ยาว 1.5–4 มม. วงในรูปขอบขนานและรูปแถบ ยาวประมาณ 6 มม. และ 1.3–1.5 ซม. ตามลำดับ มีขนคล้ายขนแกะประปราย ดอกย่อยมี 5–7 ดอก สีขาวครีม ยาว 1.7–1.8 ซม. ปลายแยกเป็น 5 แฉก รูปแถบ ยาว 0.7–1 ซม. ม้วนงอกลับ เกสรเพศผู้ 5 อัน ติดภายในหลอดกลีบดอก โคนอับเรณูมีหางยาวประมาณ 3 มม. ปลายมีรยางค์สั้น ๆ ก้านเกสรเพศเมียรูปเส้นด้าย แยก 2 แฉก ปลายแฉกสั้น ๆ ผลแห้งเมล็ดล่อน เรียว ยาว 0.8–1.2 ซม. มีขนคล้ายไหมสีน้ำตาลหนาแน่น แพปพัสเป็นขนแข็ง ติดทน ยาวประมาณ 1 ซม.

พบที่พม่า จีนตอนใต้ และเวียดนาม ในไทยพบทางภาคเหนือที่เชียงใหม่ ตาก และทางภาคตะวันตกเฉียงใต้ที่กาญจนบุรี ขึ้นตามสันเขาในป่าดิบเขาและป่าสน ความสูง 600–1800 เมตร

สกุล Leucomeris D.Don อยู่ภายใต้วงศ์ย่อย Gochnatioideae มีเพียง 2 ชนิด พบที่อินเดีย ปากีสถาน เนปาล พม่า จีนตอนใต้ และเวียดนาม ในไทยมีชนิดเดียว ชื่อสกุลมาจากภาษากรีก “leukos” สีขาว ตามสีของดอก

ชื่อพ้อง  Gochnatia decora (Kurz) Cabrera

ชื่ออื่น   ยาแก้, ยาแก้หลวง, นิ้วมือต้น (ภาคเหนือ)

ยาแก้: โคนใบเบี้ยว ช่อดอกแบบช่อกระจุกแน่นออกเป็นกระจุกตามปลายกิ่ง ไร้ก้าน วงใบประดับเรียงหลายวง มีขนคล้ายขนแกะ กลีบดอกรูปแถบ ม้วนงอกลับ (ภาพ: มนตรี ธนรส)

เอกสารอ้างอิง

Gao, T. and D.J. Nicholas Hind. (2011). Asteraceae (Leucomeris). In Flora of China Vol. 20–21: 10.