สารานุกรมพืชในประเทศไทย (ฉบับย่อ)
(Concise Encyclopedia of Plants in Thailand)


หมวดตัวอักษร 


Index to botanical names


ค้นหาคำศัพท์
ค้นหาคำศัพท์   



มะเกลือ
วันที่ 30 มีนาคม 2560

Diospyros mollis Griff.

Ebenaceae

ไม้ต้น สูง 10–30 ม. มีขนสั้นนุ่มตามกิ่งและใบอ่อน ก้านใบ และกลีบเลี้ยงด้านนอก ใบรูปไข่หรือแกมรูปขอบขนาน ยาว 4–8 ซม. ปลายแหลมหรือแหลมยาว เส้นแขนงใบข้างละ 10–15 เส้น ก้านใบยาว 0.5–1 ซม. ดอกเพศผู้กลีบเลี้ยงรูประฆัง ยาว 1–2 มม. มี 4 กลีบ แฉกลึกประมาณกึ่งหนึ่ง กลีบดอกรูปคนโท ยาว 6–8 มม. มี 4 กลีบ แฉกลึกประมาณกึ่งหนี่ง ก้านดอกยาวประมาณ 1 มม. เกสรเพศผู้ มี 14–24 อัน รังไข่ที่ไม่เจริญเกลี้ยงหรือมีขนยาว รังไข่มีขนสั้นนุ่ม มี 8 ช่อง เกสรเพศผู้ที่เป็นหมัน มี 8–10 อัน ผลกลม เส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 2 ซม. กลีบเลี้ยงปลายแฉกประมาณกึ่งหนึ่ง กลีบพับงอกลับ ก้านผลยาว 2–5 มม. เอนโดสเปิร์มเรียบ

พบที่พม่า และภูมิภาคอินโดจีน ในไทยพบทุกภาค ขึ้นตามป่าเบญจพรรณ ป่าดิบแล้ง หรือเขาหินปูน ความสูงถึงประมาณ 500 เมตร รากและผลดิบใช้เป็นยาถ่ายพยาธิ ควรใช้ด้วยความระมัดระวังเนื่องจากมีพิษ ผลให้สีดำใช้ย้อมผ้า

ชื่ออื่น   ผีเผา (เงี้ยว-ภาคเหนือ); มะเกลือ (ทั่วไป); มักเกลือ (เขมร-ตราด)

มะเกลือ: ดอกเพศผู้ออกเป็นช่อกระจุกสั้น ๆ กลีบดอกแฉกลึกประมาณกึ่งหนี่ง กลีบเลี้ยงติดทน แฉกประมาณกึ่งหนึ่ง พับงอกลับ (ภาพ: ปรีชา การะเกตุ, ราชันย์ ภู่มา)

เอกสารอ้างอิง

Li, S., M.G. Gilbert and F. White. (1996). Ebenaceae. In Flora of China Vol. 15: 222.

Phengklai, C. (1981). Ebenaceae. In Flora of Thailand Vol. 2(4): 310, 337–338.