สารานุกรมพืชในประเทศไทย (ฉบับย่อ)
(Concise Encyclopedia of Plants in Thailand)


หมวดตัวอักษร 


Index to botanical names


ค้นหาคำศัพท์
ค้นหาคำศัพท์   



มะขามป้อม
วันที่ 30 มีนาคม 2560

Phyllanthus emblica L.

Phyllanthaceae

ไม้ต้น สูงได้ถึง 20 ม. หูใบรูปสามเหลี่ยมขนาดเล็ก ใบเรียงสลับระนาบเดียว รูปแถบ ยาวได้ถึง 2 ซม. ปลายมน โคนเว้าตื้น เบี้ยว ก้านใบยาว 0.2–0.8 มม. ช่อดอกออกเป็นกระจุกตามซอกใบช่วงโคนกิ่ง ไม่มีกลีบดอก ดอกเพศผู้ก้านดอกยาว 1.5–3 มม. กลีบเลี้ยง 6 กลีบ รูปไข่แกมรูปขอบขนาน ยาว 1.2–2 มม. จานฐานดอกเป็นต่อมรูปกระบอง 6 ต่อม เกสรเพศผู้ 3 อัน เชื่อมติดกันที่โคน ดอกเพศเมียก้านสั้นกว่าในดอกเพศผู้ กลีบเลี้ยงยาวกว่าเล็กน้อย จานฐานดอกเป็นวงมีสัน รังไข่เกลี้ยง ก้านเกสรเพศเมียยาว 1–1.5 ม. ยอดเกสรแยก 2 แฉก ผลรูปกลม เส้นผ่านศูนย์กลาง 2–3 ซม. เมล็ดขนาดไม่เท่ากัน ยาว 4–6 มม. (ดูข้อมูลเพิ่มเติมที่ ผักหวานดง, สกุล)

พบที่อินเดีย ภูฏาน ศรีลังกา จีนตอนใต้ พม่า ภูมิภาคอินโดจีนและมาเลเซีย ฟิลิปปินส์ ขึ้นในป่าหลายประเภท ความสูงถึงประมาณ 1500 เมตร มีสรรพคุณด้านสมุนไพรหลายอย่าง โดยเฉพาะผลที่เป็นส่วนประกอบในสมุนไพรหลายขนาน

ชื่อสามัญ  Indian gooseberry, Malacca tree

ชื่ออื่น   กันโตด (เขมร-จันทบุรี); กำทวด (ราชบุรี); มะขามป้อม (ทั่วไป); มั่งลู่, สันยาส่า (กะเหรี่ยง-แม่ฮ่องสอน)

มะขามป้อม: ใบรูปแถบเรียงสลับระนาบเดียว ช่อดอกออกเป็นกระจุกตามซอกใบช่วงโคนกิ่ง ผลรูปกลม (ภาพ: ปิยชาติ ไตรสารศรี, ปรีชา การะเกตุ)

เอกสารอ้างอิง

Chantaranothai, P. (2007). Euphorbiaceae (Phyllanthus). In Flora of Thailand Vol. 8(2): 488–490, 503.

Li, B. and M.G. Gilbert. (2008). Euphorbiaceae (Phyllanthus). In Flora of China Vol. 11: 182, 183.