สารานุกรมพืชในประเทศไทย (ฉบับย่อ)
(Concise Encyclopedia of Plants in Thailand)


หมวดตัวอักษร 


Index to botanical names


ค้นหาคำศัพท์
ค้นหาคำศัพท์   



พังคี
วันที่ 28 กุมภาพันธ์ 2560

Croton crassifolius Geiseler

Euphorbiaceae

ไม้พุ่ม สูงได้ถึง 1 ม. มีขนกระจุกสั้นนุ่มหนาแน่นตามกิ่งอ่อน แผ่นใบ ช่อดอก และผล หูใบรูปเส้นด้าย ร่วงช้า ยาว 1–1.5 ซม. ขอบแหว่ง มีต่อมและขนสั้นนุ่ม ใบเรียงเวียนใกล้ปลายกิ่ง รูปรีหรือรูปไข่ ยาว 3.5–10 ซม. โคนมนหรือกลม ขอบจักฟันเลื่อย โคนมีต่อม 1–2 คู่ใกล้เส้นกลางใบ เส้นโคนใบข้างละ 1 เส้น ก้านใบยาว 1–2.2 ซม. ช่อดอกยาว 5–7 ซม. ดอกเพศเมียมี 2–5 ดอก ใบประดับคล้ายหูใบ ยาว 2–4 มม. ดอกเพศผู้ก้านดอกยาวประมาณ 2 มม. กลีบเลี้ยงรูปสามเหลี่ยม ยาวประมาณ 2.5 มม. กลีบดอกยาวเท่า ๆ กลีบเลี้ยง เกสรเพศผู้มี 12–15 อัน ดอกเพศเมียเกือบไร้ก้าน ขยายในผลยาวได้ถึง 2 มม. กลีบเลี้ยงรูปขอบขนาน ยาว 4–5 มม. ไม่มีกลีบดอก ก้านเกสรเพศเมียยาว 3–4 มม. แยก 2 แฉก 2 ครั้ง ผลยาว 8–9 มม. โค้ง เมล็ดมีจุกขั้ว (ดูข้อมูลเพิ่มเติมที่ เปล้า, สกุล)

พบที่พม่า จีนตอนใต้ และภูมิภาคอินโดจีน ในไทยพบกระจายห่าง ๆ ทางภาคเหนือ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ และภาคตะวันออก ขึ้นตามป่าดิบแล้งและป่าเต็งรัง ที่โล่ง ความสูง 100–850 เมตร รากมีสรรพคุณแก้ท้องเสีย บิด และคออักเสบ

ชื่ออื่น   ปังคี (เชียงใหม่); ฝ้ายน้ำ (อุบลราชธานี); พังคี

พังคี: มีขนกระจุกสั้นนุ่มหนาแน่นตามกิ่งอ่อน แผ่นใบ และช่อดอก ดอกเพศเมียไม่มีกลีบดอก ก้านเกสรเพศเมียแยก 2 แฉก 2 ครั้ง (ภาพ: ปรีชา การะเกตุ)

เอกสารอ้างอิง

Esser, H.-J. and P.C. van Welzen. (2002). Euphorbiaceae (Croton). In Flora of Thailand Vol. 8(1): 193–195.

Li, B. and H.-J. Esser. (2008). Euphorbiaceae (Croton). In Flora of China Vol. 11: 261.