Index to botanical names
Polygalaceae
ไม้ล้มลุก สูงได้ถึง 60 ซม. มีขนหนาแน่นตามกิ่ง ใบ และช่อดอก ใบรูปขอบขนานถึงรูปแถบ แกมรูปไข่หรือรูปไข่กลับ ยาว 1–7 ซม. ก้านใบยาว 1–2 มม. ช่อดอกออกสั้น ๆ ตามซอกใบ ใบประดับรูปไข่ ยาวประมาณ 0.5 มม. ก้านดอกยาว 0.5–1.5 มม. กลีบเลี้ยง 3 กลีบนอกรูปไข่ คู่ล่างยาว 1.5–2 มม. กลีบบนยาว 2–2.8 มม. คู่ในรูปขอบขนาน เบี้ยว ยาว 4.2–7 มม. ขอบมีขนครุย ดอกสีขาวอมเขียวหรืออมชมพู ยาว 3.5–4.5 มม. กลีบคู่บนรูปใบพาย ยาว 3.2–5 มม. กลีบล่างยาวกว่าคู่บนเล็กน้อย รยางค์ยาว 2–2.5 มม. แผ่นเกสรเพศผู้ยาวเท่า ๆ กลีบดอก ก้านเกสรเพศเมียยาว 3.5–5.5 มม. ปลายโค้ง ผลรูปกลมกว้าง ปลายเว้า เส้นผ่านศูนย์กลาง 3.5–4.5 มม. มีขนประปราย เยื่อหุ้มเมล็ดจัก 3 พูพบที่อินเดีย จีนตอนใต้ ภูมิภาคอินโดจีนและมาเลเซีย ฟิลิปปินส์ และนิวกินี ในไทยพบทุกภาค ขึ้นตามที่โล่ง ความสูงถึงประมาณ 2000 เมตร มีความผันแปรสูง คล้ายกับต่างไก่แจ้ P. polifolia C.Presl ดอกสีน้ำเงิน เกสรเพศผู้ยาวไม่เท่ากัน เชื่อมติดกัน 3 มัด ใบมีสรรพคุณลดการอักเสบ รากแก้ภูมิแพ้
ชื่ออื่น คำเตี้ย (เลย); ต่างไก่เตี้ย, ปีกไก่ดำ (ทั่วไป)
ต่างไก่เตี้ย: ช่อดอกออกสั้น ๆ ดอกสีขาวอมเขียว กลีบล่างปลายมีรยางค์คล้ายแปรง (ภาพ: ปรีชา การะเกตุ)
Chen, S.K., H. Ma and J.A.N. Parnell. (2008). Polygalaceae. In Flora of China Vol. 11: 141, 145, 147.
Pendry, C.A. (2001). Polygalaceae. In Flora of Thailand Vol. 7(3): 499–520.