สารานุกรมพืชในประเทศไทย (ฉบับย่อ)
(Concise Encyclopedia of Plants in Thailand)


หมวดตัวอักษร 


Index to botanical names


ค้นหาคำศัพท์
ค้นหาคำศัพท์   



ตีนนกเขา
วันที่ 31 ตุลาคม 2559

Vitex vestita Wall. ex Walp.

Lamiaceae

ไม้พุ่ม อาจสูงได้ถึง 8 ม. มีขนสั้นนุ่มหนาแน่นตามกิ่งอ่อน ช่อดอก และใบประดับ ใบประกอบมี 3–5 ใบย่อย ก้านใบยาว 1–6 ซม. ใบรูปรีหรือรูปขอบขนาน ยาว 5–15 ซม. ปลายแหลมยาว แผ่นใบมีขนและต่อมประปรายทั้งสองด้าน ก้านใบสั้น ใบปลายก้านยาวได้ถึง 1.5 ซม. ช่อดอกออกสั้น ๆ ตามซอกใบ ยาว 2.5–7 ซม. แตก 2–3 แขนง ก้านดอกยาว 1–2 มม. หลอดกลีบเลี้ยงยาวประมาณ 3 มม. ปลายจักตื้น ๆ หรือเรียบ ด้านนอกมีขนและต่อมหนาแน่น ดอกสีขาวอมเหลืองหรือชมพู หลอดกลีบดอกยาว 4–7 มม. ด้านนอกมีต่อมกระจาย กลีบปากบนแฉกรูปสามเหลี่ยมกว้าง ยาว 1–1.5 มม. กลีบปากล่างยาว 3–3.5 มม. ก้านชูอับเรณูยาวประมาณ 4 มม. อันสั้นยาว 2–3 มม. ที่จุดติดบนหลอดกลีบมีขน ปลายรังไข่มีต่อมหนาแน่น ก้านเกสรเพศเมียยาว 2.5–3 มม. ผลรูปไข่ ยาว 5–9 มม. สุกสีม่วงดำ

พบที่อินเดีย จีนตอนใต้ พม่า เวียดนาม และภูมิภาคมาเลเซีย ในไทยพบทุกภาค ขึ้นตามป่าเบญจพรรณ ป่าดิบแล้ง ชายป่าดิบชื้น หรือบนเขาหินปูน ความสูงถึงประมาณ 1500 เมตร

ชื่ออื่น   คดงู (เพชรบูรณ์); ตีนนกเขา (จันทบุรี); ผะไห้น้อย (เพชรบูรณ์)

ตีนนกเขา: ช่อดอกออกสั้น ๆ ตามซอกใบ แตก 2–3 แขนง หลอดกลีบเลี้ยงปลายจักตื้น ๆ หรือเรียบ ขยายในผล ด้านนอกมีขนและต่อมหนาแน่น ดอกสีขาวอมเหลืองหรือชมพู หลอดกลีบดอกยาว (ภาพ: ปรีชา การะเกตุ)

เอกสารอ้างอิง

Chantaranothai, P. (2011). A revision of the genus Vitex (Lamiaceae) in Thailand. Tropical Natural History 11(2): 91–118.

Chen, S.L. and M.G. Gilbert. (1994). Verbenaceae. In Flora of China Vol. 17: 28, 31.