สารานุกรมพืชในประเทศไทย (ฉบับย่อ)
(Concise Encyclopedia of Plants in Thailand)


หมวดตัวอักษร 


Index to botanical names


ค้นหาคำศัพท์
ค้นหาคำศัพท์   



ชาฤาษี
วันที่ 28 กันยายน 2559

Paraboea burttii Z.R.Xu

Gesneriaceae

ไม้ล้มลุก ลำต้นสั้นหรือสูงได้ถึง 15 ซม. มีขนสานเป็นพืดสีน้ำตาลตามแผ่นใบด้านล่าง ช่อดอก และกลีบเลี้ยงด้านนอก ใบเรียงตรงข้ามชิดกัน รูปไข่ ยาว 7–14 ซม. ปลายมน โคนรูปลิ่มหรือเว้าตื้น ๆ ขอบจักซี่ฟันเล็กน้อย แผ่นใบด้านบนมีขนสั้นนุ่มหนาแน่น ก้านใบยาว 4–10 ซม. ช่อดอกคล้ายช่อซี่ร่ม ออกตามซอกใบ ก้านช่อยาวเท่า ๆ ก้านใบ ใบประดับรูปกลม ๆ ยาวประมาณ 1.2 ซม. ดอกจำนวนมาก ก้านดอกยาว 1–1.5 ซม. กลีบเลี้ยงมี 5 กลีบ รูปไข่ ยาวประมาณ 6 มม. ดอกสีขาวอมม่วง หลอดกลีบยาวประมาณ 4 มม. ดอกบานเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 1.6 ซม. กลีบบน 2 กลีบ รูปไข่กว้าง ยาวประมาณ 6 มม. กลีบล่าง 3 กลีบ รูปไข่ กลีบคู่ข้างกว้างและยาวกว่ากลีบกลางเล็กน้อย ยาว ประมาณ 8 มม. อับเรณูรูปรีกว้าง ยาวประมาณ 2.5 มม. เชื่อมติดกัน รังไข่เกลี้ยง ก้านเกสรเพศเมียยาวประมาณ 7 มม. ผลรูปแถบ ยาว 3–4 ซม. ไม่บิดเป็นเกลียว

พืชถิ่นเดียวของไทย พบทางภาคใต้ที่นครศรีธรรมราช ตรัง และพัทลุง ขึ้นตามเขาหินปูนในป่าดิบชื้น ความสูงถึงประมาณ 400 เมตร

ชื่ออื่น   ชาฤาษี, พรหมมาสตร์ (ทั่วไป)

ชาฤๅษี: P. burttii ช่อดอกคล้ายช่อซี่ร่ม ออกตามซอกใบ ก้านช่อยาว ดอกสีขาวอมม่วง ผลรูปแถบ ไม่บิดเป็นเกลียว (ภาพ: David Middleton)

เอกสารอ้างอิง

Puglisi, C., D.J. Middleton, P. Triboun and M. Möller. (2011). New insights into the relationships between Paraboea, Trisepalum and Phylloboea (Gesneriaceae) and their taxonomic consequences. Taxon 60: 1693–1702.

Xu, Z., B.L. Burtt, L.E. Skog and D.J. Middleton. (2008). A revision of Paraboea (Gesneriaceae). Edinburgh Journal of Botany 65: 161–347.