ไม้ต้น สูงได้ถึง 20 ม. แยกแพศร่วมต้นหรือมีดอกสมบูรณ์เพศด้วย หูใบรูปรี ยาว 0.7–2.5 ซม. ร่วงเร็ว ใบประกอบเรียงเวียน มีใบย่อย 2–4 คู่ ก้านใบประกอบยาว 2–6 ซม. ใบย่อยรูปรีหรือรูปขอบขนาน ยาว 4–20 ซม. ก้านใบย่อยสั้น ช่อดอกแบบช่อกระจุกแยกแขนง ยาวได้ถึง 20 ซม. กลีบเลี้ยง 4 กลีบ รูปสามเหลี่ยมขนาดเล็ก กลีบดอก 4 กลีบ รูปรีหรือรูปไข่ ยาว 2–5 มม. ในดอกเพศเมียยาว 3–7 มม. ติดทน ขยายในผลยาว 1–2 ซม. เกสรเพศผู้ 4 อัน ยาว 0.5–5 มม. ก้านชูอับเรณูมีขนที่โคน จานฐานดอกขยายในผล มี 4 คาร์เพล แต่ละคาร์เพลมีออวุลเม็ดเดียว ก้านเกสรเพศเมียสั้น ยอดเกสรรูปเส้นด้าย ยาวประมาณ 2 มม. มี 1–4 ผลย่อยติดบนจานฐานดอก เส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 1 ซม. สีขาว เขียว หรือฟ้าอมน้ำเงิน

พบที่อินเดีย พม่า ภูมิภาคอินโดจีนและมาเลเซีย ขึ้นริมลำธารในป่าดิบแล้งและป่าดิบชื้น ความสูง 500–700 เมตร เปลือกบางมีรสขม มีสรรพคุณช่วยลดไข้

สกุล Picrasma Blume มีประมาณ 9 ชนิด ในไทยพบเพียงชนิดเดียว ชื่อสกุลมาจากภาษากรีก “pikrasmos” ขม หมายถึงพืชมีรสขม (เปลือก)

ชื่ออื่น   กรอสะนาสมูล (เขมร-ภาคตะวันออกเฉียงใต้); กอมขม, ขางขาว, ขางครั่ง, มะค้า (ภาคเหนือ); กะลำเพาะต้น, หมาชล (ชลบุรี); ดำ (นครศรีธรรมราช); ดีงูต้น (พิษณุโลก); ตะพ้านก้น (เชียงใหม่); เนียปะโจะ (กะเหรี่ยง-แม่ฮ่องสอน); มะปอจอ (กะเหรี่ยง-ภาคเหนือ); ไม้หอมตัวผู้ (ภาคตะวันออกเฉียงใต้); หงีน้ำ, หยีน้ำใบเล็ก (ตรัง); หมักกอม (เงี้ยว-เชียงใหม่)