สารานุกรมพืชในประเทศไทย (ฉบับย่อ)
(Concise Encyclopedia of Plants in Thailand)


หมวดตัวอักษร 


Index to botanical names


ค้นหาคำศัพท์
ค้นหาคำศัพท์   



กระบาก
วันที่ 31 มีนาคม 2559

Anisoptera costata Korth.

Dipterocarpaceae

ไม้ต้น สูงได้ถึง 50 ม. กิ่งอ่อนมีเกล็ดรังแคหนาแน่น หูใบยาวได้ถึง 1 ซม. ใบรูปรีหรือรูปขอบขนาน ยาว 5–18 ซม. แผ่นใบด้านล่างมีขนรูปดาวสีเขียวเทาหนาแน่นหรือประปราย เส้นแขนงใบข้างละ 12–25 เส้น ก้านใบส่วนมากยาว 1–2.5 ซม. ช่อดอกยาวได้ถึง 20 ซม. แต่ละช่อย่อยมีประมาณ 5 ดอก กลีบเลี้ยงยาวประมาณ 3 มม. ด้านนอกมีขน กลีบดอกรูปขอบขนาน ยาว 0.7–1 ซม. เกสรเพศผู้มี 25–40 อัน อับเรณูยาวประมาณ 1 มม. รยางค์ยาว 2–4 เท่าของอับเรณู ฐานก้านเกสรเพศเมียรูปทรงกระบอก ยาวประมาณ 3 มม. มีขนรูปดาวสั้น ก้านเกสรเพศเมียแยก 3 แฉก หลอดกลีบเลี้ยงมีขน ปีกยาว ยาว 10–15 ซม. ปีกสั้น ยาว 1–2.5 ซม. ผลเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 1 ซม. มีขนสั้นนุ่ม

พบที่พม่า ภูมิภาคอินโดจีน คาบสมุทรมลายู บอร์เนียว สุมาตรา ชวา และฟิลิปปินส์ ในไทยพบทุกภาค ขึ้นตามป่าดิบแล้งและป่าดิบชื้น ขึ้นหนาแน่นบางพื้นที่ ความสูงถึงประมาณ 700 เมตร มีความผันแปรสูงโดยเฉพาะสิ่งปกคลุม

ชื่ออื่น   กระบาก (ทั่วไป); กระบากขาว (ชลบุรี, ชุมพร, ระนอง); กระบากโคก (ตรัง); กระบากช่อ, กระบากด้าง, กระบากดำ (ชุมพร); กระบากแดง (ชุมพร, ระนอง); ชอวาตาผ่อ (กะเหรี่ยง-แม่ฮ่องสอน); ตะบาก (ลำปาง); บาก (ชุมพร); ประดิก (เขมร-สุรินทร์); พนอง (จันทบุรี, ตราด); หมีดังว่า (กะเหรียง-ลำปาง)

กระบาก: ช่อดอกแบบช่อแยกแขนง กลีบเลี้ยงเรียงซ้อนเหลื่อมที่โคน แกนอับเรณูมีรยางค์ยาว ฐานก้านเกสรเพศเมียรูปทรงกระบอก ก้านเกสรเพศเมียแยก 3 แฉก (ภาพ: มานพ ผู้พัฒน์, นันทวรรณ สุปันตี)

เอกสารอ้างอิง

Ashton, P.S. Pooma, R. and M. Newman. (2001). Checklist of Dipterocarpaceae in Thailand. Thai Forest Bulletin (Botany) 29: 112-116. (1982). Dipterocarpaceae. In Flora Malesiana Vol. 9: 327–337.

Pooma, R. and M. Newman. (2001). Checklist of Dipterocarpaceae in Thailand. Thai Forest Bulletin (Botany) 29: 112–116.

Smitinand, T., J.E. Vidal and P.H. Hô. (1990). Dipterocarpaceae. Flore du Cambodge, du Laos et du Vietnam 25: 11–16.