สารานุกรมพืชในประเทศไทย (ฉบับย่อ)
(Concise Encyclopedia of Plants in Thailand)


หมวดตัวอักษร 


Index to botanical names


ค้นหาคำศัพท์
ค้นหาคำศัพท์   

เอื้องกระดุมลาย

เอื้องกระดุมลาย
วันที่ 1 กุมภาพันธ์ 2561

Porpax elwesii (Rchb.f.) Rolfe

Orchidaceae

กล้วยไม้ขนาดเล็ก อิงอาศัยหรือขึ้นบนพื้นดิน ลำลูกกล้วยออกหนาแน่น รูปกลมแป้น เส้นผ่านศูนย์กลางยาว 0.5–1 ซม. กาบหุ้มลำลูกกล้วยมีเส้นใยนูนตามยาว ใบรูปรีแคบ ยาวได้ถึง 2.5 ซม. ก้านใบสั้น ผลิใบหลังออกดอก มี 2 ใบ ช่อดอกมีดอกเดียว ออกจากปลายลำลูกกล้วย ใบประดับรูปรี ปลายแหลม ติดที่โคนดอกหุ้มรังไข่ ยาวประมาณกึ่งหนึ่งของหลอดกลีบเลี้ยง ดอกสีน้ำตาลแดง กลีบเลี้ยงเชื่อมติดเกือบตลอดความยาว ยาวประมาณ 1.2 ซม. ปลายแฉกยาวประมาณ 1 มม. มีติ่งแหลม กลีบดอกขนาดเล็กอยู่ภายในหลอดกลีบเลี้ยง กลีบรูปใบพาย ยาว 4.5–5.5 มม. ขอบเรียบหรือจักไม่เป็นระเบียบ เกลี้ยง กลีบปากสั้น ปลายจักตื้น ๆ 3 พู ไม่ชัดเจน เส้าเกสรสั้น คางยาวกว่าเส้าเกสรประมาณ 2 เท่า โคนมีสันนูน กลุ่มเรณู 8 กลุ่ม แยกเป็น 2 กลุ่มย่อย มีแป้นเหนียวเชื่อม ก้านดอกและรังไข่สั้นกว่าใบประดับ มีขนสั้นนุ่ม

พบที่อินเดีย ภูฏาน พม่า ภูมิภาคอินโดจีน และคาบสมุทรมลายู ในไทยพบทางภาคตะวันออกที่เขาใหญ่ จังหวัดปราจีนบุรี ภาคตะวันออกเฉียงใต้ และภาคใต้ที่ระนอง กระบี่ ขึ้นตามคบไม้ในป่าดิบชื้นและป่าดิบเขา ความสูงถึงประมาณ 1400 เมตร

สกุล Porpax Lindl. อยู่ภายใต้วงศ์ย่อย Epidendroideae มีประมาณ 12 ชนิด พบในเอเชีย ในไทยมี 8 ชนิด ชื่อสกุลมาจากภาษากรีก “porpakos” หมายถึง ที่จับโล่ ตามลักษณะดอกที่ออกจากลำลูกกล้วยรูปกลมแป้นคล้ายโล่

ชื่อพ้อง  Eria elwesii Rchb.f.

ชื่ออื่น   เอื้องกระดุมลาย, เอื้องตาข่าย, เอื้องเม็ดดุม (ทั่วไป)

เอื้องกระดุมลาย: ลำลูกกล้วยออกหนาแน่น กาบหุ้มมีเส้นใยนูนตามยาว ช่อดอก ออกจากปลายลำลูกกล้วย มีดอกเดียว กลีบเลี้ยงเชื่อมติดเกือบตลอดความยาว ปลายแยกเป็นแฉกตื้น ๆ (ภาพ: สุคนธ์ทิพย์ ศิริมงคล)



เอกสารอ้างอิง

Seidenfaden, G. (1977). Contributions to the orchid flora of Thailand 8. Botanisk Tidsskrift 72(1): 1–14.