ไม้เถา ใบเรียงตรงข้ามหรือเรียงรอบข้อ 3 ใบ รูปรี รูปไข่ หรือรูปขอบขนาน มีขนหยาบตามซอกเส้นแขนงใบด้านล่างคล้ายตุ่มใบ ช่อดอกแบบช่อกระจุกสั้น ๆ แยกแขนง ออกที่ปลายกิ่งหรือกิ่ง ยาวได้ถึง 15 ซม. ใบประดับขนาดเล็ก กลีบเลี้ยง 5 กลีบ รูปไข่ ยาวประมาณ 1 มม. มีเกล็ดที่โคน ดอกรูปดอกเข็ม สีขาวหรืออมชมพู กลีบเรียงซ้อนทับด้านซ้ายในตาดอก หลอดกลีบดอกยาวประมาณ 2 มม. มี 5 กลีบ รูปรี เบี้ยวเล็กน้อย ยาว 2–4 มม. เกสรเพศผู้ 5 อัน ติดใกล้โคนหลอดกลีบดอก ก้านชูอับเรณูสั้น อับเรณูรูปเงี่ยงลูกศร ปลายเรียวแนบติดปลายเกสรเพศเมีย จานฐานดอกจัก 5 พู มี 2 คาร์เพล แนบติดกันเรียวยาวเป็นก้านเกสรเพศเมีย ผลเป็นฝักคู่ ยาว 12–27 ซม. คอดตามเมล็ด เมล็ดจำนวนมาก เรียว ยาวประมาณ 1 ซม. ปลายมีกระจุกขน ยาวประมาณ 3 มม.

พบที่จีน พม่า ภูมิภาคอินโดจีนและภูมิภาคมาเลเซีย ในไทยพบทุกภาค ขึ้นตามชายป่าหรือในป่าเบญจพรรณ ป่าดิบแล้ง และป่าดิบชื้น ความสูงถึงประมาณ 900 เมตร

สกุล Parameria Benth. มี 3 ชนิด พบในจีนและเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ในไทยมี 2 ชนิด ชนิด P. polyneura Hook.f. พบทางภาคใต้ ตาดอกมีขนสั้นนุ่ม ชื่อสกุลมาจากภาษากรีก “para” ใกล้ และ “meris” ส่วน ตามลักษณะดอกที่ออกชิดกัน

ชื่อพ้อง  Aegiphila laevigata Juss.

ชื่ออื่น   กุมาริกา (ภาคกลาง); เครือเขามวก, เครือเขามวกขาว (ภาคเหนือ); เครือซูด (สระบุรี, อุบลราชธานี); ช้างงาเดียว (ประจวบคีรีขันธ์); ตังติด (จันทบุรี); ตั่งตู้เครือ (ภาคเหนือ); เถาประหล่ำผี (ชัยนาท); มวก (ปราจีนบุรี); วันจรุก (เขมร-จันทบุรี); ส้มเย็น (สตูล); ส้มลม (ปราจีนบุรี); สร้อยมาลี (ภาคกลาง)