สารานุกรมพืชในประเทศไทย (ฉบับย่อ)
(Concise Encyclopedia of Plants in Thailand)


หมวดตัวอักษร 


Index to botanical names


ค้นหาคำศัพท์
ค้นหาคำศัพท์   

พิมพ์ใจ

พิมพ์ใจ
วันที่ 28 กุมภาพันธ์ 2560

Luculia gratissima (Wall.) Sweet

Rubiaceae

ไม้พุ่มหรือไม้ต้น สูงได้ถึง 10 ม. กิ่งมีช่องอากาศ หูใบร่วมปลายเป็นติ่งแหลม ร่วงเร็ว ใบเรียงตรงข้าม รูปรีถึงรูปใบหอก ยาว 4–12.5 ซม. แผ่นใบด้านล่างมีขนตามเส้นใบ ก้านใบยาวได้ถึง 1.5 ซม. ช่อดอกแบบช่อกระจุกเรียงแบบช่อเชิงหลั่น ออกตามปลายกิ่ง ดอกมีกลิ่นหอม กลีบเลี้ยง 5 กลีบ รูปใบหอก ยาว 0.8–1.5 ซม. ดอกรูปดอกเข็ม สีชมพูหรือขาว หลอดกลีบสีแดงอมม่วง ยาว 2.5–4 ซม. ปลายแยก 5 กลีบ รูปรีกว้างเกือบกลม ยาว 0.8–1.3 ซม. เรียงซ้อนเหลื่อม เกสรเพศผู้ติดเหนือกึ่งกลางหลอดกลีบ อับเรณูยาวประมาณ 3 มม. ยื่นพ้นปากหลอดกลีบดอกในต้นที่มีก้านเกสรเพศเมียสั้น ยอดเกสรเพศเมียแยก 2 แฉก รูปคล้ายกระบองยื่นพ้นปากหลอดกลีบ ผลแห้งแตกตามรอยประสานจากด้านบน รูปไข่กลับ ยาว 1–1.5 ซม. เมล็ดจำนวนมาก ยาวประมาณ 2 มม. รวมปีกแบนที่ปลายทั้งสองข้าง

พบที่เนปาล อินเดีย จีนตอนใต้ เวียดนามตอนบน และภาคเหนือของไทยที่ดอยเชียงดาว จังหวัดเชียงใหม่ และดอยภูคา จังหวัดน่าน ขึ้นตามที่โล่งบนเขาหินปูน ความสูง 1700–2200 เมตร

สกุล Luculia Sweet อยู่ภายใต้วงศ์ย่อย Cinchonoideae มี 5 ชนิด พบที่ภูฏาน อินเดีย เนปาล จีน พม่า เวียดนาม และภาคเหนือของไทย ในไทยมีชนิดเดียว ชื่อสกุลมาจากภาษาเนปาล “Luculi swa” ที่ใช้เรียกพืชชนิดนี้

ชื่อพ้อง  Cinchona gratissima Wall.

ชื่ออื่น   ชมพูเชียงดาว, ชมพูพิมพ์ใจ, พิมพ์ใจ (ทั่วไป)

พิมพ์ใจ: ช่อดอกแบบช่อกระจุกเรียงแบบช่อเชิงหลั่น ดอกสีชมพูหรือขาว ยอดเกสรเพศเมียแยก 2 แฉก รูปคล้ายกระบอง ผลแห้งแตกตามรอยประสาน (ภาพ: ราชันย์ ภู่มา, สุคนธ์ทิพย์ ศิริมงคล)



เอกสารอ้างอิง

Chen, T. and C.M. Taylor. (2011). Rubiaceae (Luculia). In Flora of China Vol. 19: 214.