สารานุกรมพืชในประเทศไทย (ฉบับย่อ)
(Concise Encyclopedia of Plants in Thailand)


หมวดตัวอักษร 


Index to botanical names


ค้นหาคำศัพท์
ค้นหาคำศัพท์   

พิกุลป่า

พิกุลป่า
วันที่ 28 กุมภาพันธ์ 2560

Adinandra integerrima T.Anderson ex Dyer

Pentaphylacaceae

ไม้พุ่มหรือไม้ต้น สูง 5–15 ม. มีขนยาวคล้ายไหมตามกิ่งอ่อน ตา แผ่นใบด้านล่าง ก้านดอก ใบประดับ กลีบเลี้ยงด้านนอก อับเรณู ผล รังไข่ และก้านเกสรเพศเมีย ใบเรียงสลับระนาบเดียว รูปรีหรือรูปขอบขนาน ยาว 5–15 ซม. บางครั้งเกลี้ยง ขอบเรียบหรือจักฟันเลื่อย ก้านใบยาวได้ถึง 1 ซม. ดอกออกเดี่ยว ๆ หรือเป็นคู่ตามซอกใบ ก้านดอกยาว 2–5 ซม. ใบประดับคล้ายใบ 2 อันติดใต้กลีบเลี้ยง รูปไข่ ยาวประมาณกึ่งหนึ่งของกลีบเลี้ยง กลีบเลี้ยงและกลีบดอกอย่างละ 5 กลีบ เรียงซ้อนเหลื่อม กลีบเลี้ยงรูปไข่ ยาว 0.7–1 ซม. ติดทน ดอกสีขาวอมชมพู เชื่อมติดกันที่โคน กลีบรูปใบหอก ยาว 1–1.5 ซม. เกสรเพศผู้จำนวนมาก ติดที่โคนกลีบดอก ก้านชูอับเรณูยาวประมาณ 2 มม. อับเรณูติดที่ฐาน ยาว 3–4 มม. มีรยางค์เป็นติ่งแหลม ก้านเกสรเพศเมียยาว 3–5 มม. ติดทน ผลสดมีหลายเมล็ด รูปรีกว้าง ยาวได้ถึง 2 ซม. สุกสีดำ เมล็ดแบน รูปคล้ายไต

พบที่ พม่า จีนตอนใต้ ภูมิภาคอินโดจีน และคาบสมุทรมลายู ขึ้นตามป่าโปร่ง ป่าดิบชื้น และป่าดิบเขา ความสูงถึงประมาณ 1500 เมตร

สกุล Adinandra Jack เดิมอยู่ภายใต้วงศ์ Theaceae ปัจจุบันอยู่ภายใต้วงศ์ย่อย Freziereae มีประมาณ 80 ชนิด พบในแอฟริกาและเอเชียเขตร้อน ในไทยมี 4 ชนิด ชื่อสกุลมาจากภาษากรีก “adinos” หนาแน่น และ “andros” เกสรเพศผู้ หมายถึงพืชที่มีเกสรเพศผู้หนาแน่น

ชื่ออื่น   จ้ำ (ภาคเหนือ); ตีนจำดง (เพชรบูรณ์); ตีนต่างฟ้า, เทียนแดง (เลย); บ้งนาง (เพชรบูรณ์); บำรำ (สุราษฎร์ธานี); ประดงขอ (เลย); โป้งนาง (เพชรบูรณ์); โปรงบก (ตราด); พิกุลป่า, เมี่ยงมัน (เลย); หลุกตอง (ตรัง); เหมือด (เลย)

พิกุลป่า: ส่วนต่าง ๆ มีขนยาวคล้ายไหม ดอกออกเดี่ยว ๆ ตามซอกใบ ก้านดอกยาว ใบประดับติดใต้กลีบเลี้ยง กลีบเลี้ยงและเกสรเพศเมียติดทน (ภาพ: สุคนธ์ทิพย์ ศิริมงคล, ปรีชา การะเกตุ)



เอกสารอ้างอิง

Keng, H. (1972). Theaceae. In Flora of Thailand Vol. 2(2): 151.

Min, T. and B. Bartholomew. (2007). Theaceae. In Flora of China Vol. 12: 438.