ไม้ล้มลุกน้ำ รากลึก มีหัวใต้ดิน เส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 7 ซม. ยาวประมาณ 15 ซม. ใบออกเป็นวงรอบแทงขึ้นเหนือน้ำ รูปแถบ ยาว 2–3 ม. เนื้อใบเหนียวนุ่ม มีเส้นใบตามยาวจำนวนมาก ขอบใบจักซี่ฟันเล็ก ๆ ช่อดอกแบบช่อซี่ร่ม กาบหุ้มช่อสีแดง ก้านช่อดอกอวบหนา ยาว 80–100 ซม. สีเขียวแกมม่วง มี 5–8 ดอก ดอกสีขาว กลีบรวมเชื่อมติดกันเป็นหลอดยาว 12–14 ซม. ปลายแยกเป็น 6 แฉก รูปแถบหรือรูปใบหอก ยาว 8–10 ซม. เกสรเพศผู้ 6 อัน ก้านชูอับเรณูเรียวยาวและแผ่กว้าง สีขาวหรือแดง ยาว 6–8 ซม. อับเรณูติดที่ฐาน สีเหลืองอ่อน ยาว 1.2–1.5 ซม. รังไข่มี 3 ช่อง ก้านเกสรเพสเมียสั้นกว่าก้านชูอับเรณู ยอดเกสรเป็นตุ่ม ผลสดมีหลายเมล็ด เมล็ดบิดเบี้ยวเป็นเหลี่ยม ยาวประมาณ 2.5 ซม.
พืชถิ่นเดียวของไทย พบทางภาคใต้ที่คลองนาคา และอำเภอกะเปอร์ จังหวัดระนอง และอำเภอคุระบุรี จังหวัดพังงา ขึ้นในลำธารที่มีน้ำไหลตลอดปี ความลึกไม่เกิน 2 เมตร ชื่อเรียกเป็นภาษาท้องถิ่นว่า หัวหญ้าช้อง เป็น 1 ใน 4 ชนิดของสกุลที่เป็นพืชน้ำ อีก 3 ชนิด คือ C. aquaticum Burch. ex Spreng., C. natans Baker พบในแอฟริกา และ C. purpurascens Herb. พบในอเมริกาใต้
สกุล Crinum L. อยู่ภายใต้วงศ์ย่อย Amaryllidoideae มีประมาณ 65 ชนิด พบในเขตร้อนและกึ่งเขตร้อน โดยเฉพาะในแอฟริกา ในไทยมี 5–6 ชนิด และพบเป็น
ไม้ประดับอีกหลายชนิด ชื่อสกุลมาจากภาษากรีก “krinon” หมายถึงพืชพวกลิลลี่
|
