สารานุกรมพืชในประเทศไทย (ฉบับย่อ)
(Concise Encyclopedia of Plants in Thailand)


หมวดตัวอักษร 


Index to botanical names


ค้นหาคำศัพท์
ค้นหาคำศัพท์   

ผักแมะ

ผักแมะ
วันที่ 30 มกราคม 2560

Momordica subangulata Blume

Cucurbitaceae

ไม้เถา ยาว 1–3 ม. มีหัวใต้ดิน ใบจัก 3–5 แฉกตื้น ๆ หรือเรียบ รูปไข่ ยาวได้ถึง 20 ซม. ปลายแหลมหรือแหลมยาว โคนรูปหัวใจ ขอบจักฟันเลื่อย ปลายขอบจักมีติ่ง ก้านใบยาว 2–6 ซม ช่อดอกมีดอกเดียว ช่อดอกเพศผู้ก้านช่อสั้น ใบประดับรูปรี กว้าง 1–2 ซม. ก้านดอกยาวได้ถึง 1.2 ซม. กลีบเลี้ยงรูปไข่ ยาว 0.4–1 ซม. กลีบดอกรูปไข่กลับ ยาว 2–3 ซม. 2 กลีบโคนมีแผ่นเกล็ด กลีบที่ไม่มีเป็นปื้นดำ โคนก้านชูอับเรณูมีขน อับเรณูชิดกันรูปกลม ปลายย่น โคนพับไปมา ช่อดอกเพศเมียก้านช่อยาว 3–10 ซม. ใบประดับขนาดเล็กติดใต้กึ่งกลางก้าน ก้านดอกยาว 1.5–9 ซม. กลีบเลี้ยงรูปแถบ ยาว 4–5 มม. กลีบดอกรูปขอบขนานแกมรูปไข่กลับ ยาว 2–2.5 ซม. รังไข่มีขนหยาบ ก้านเกสรเพศเมียยาวประมาณ 5 มม. ผลรูปรี ยาว 3–5 ซม. มีสันเป็นปุ่มตามยาว 8–10 สัน สุกสีส้ม ก้านผลยาว 4–15 ซม. เมล็ดแบน ยาว 6–7 ซม. (ดูข้อมูลเพิ่มเติมที่ ฟักข้าว, สกุล)

พบที่จีนตอนใต้ พม่า ภูมิภาคอินโดจีนและมาเลเซีย ในไทยพบทุกภาค ขึ้นตามชายป่า ความสูงถึงประมาณ 1100 เมตร แยกเป็น subsp. renigera (Wall. ex G.Don) W.J.de Wilde ใบประดับในช่อดอกเพศผู้ขนาดใหญ่ ผลมีขนหยาบหนาแน่น พบที่จีนตอนใต้ อินเดีย บังกลาเทศ พม่า ภาคเหนือและภาคตะวันตกเฉียงใต้ของไทย

ผักแมะ: ดอกเพศผู้ กลีบดอกด้านในมีปื้นสีดำ ใบประดับรูปรี ผลมีสันเป็นปุ่มตามยาว สุกสีส้ม (ภาพ: ราชันย์ ภู่มา, ปรีชา การะเกตุ)



เอกสารอ้างอิง

de Wilde, W.J.J.O. and B.E.E. Duyfjes. (2008). Cucurbitaceae. In Flora of Thailand Vol. 9(4): 468–471.