ไม้เถาหรือไม้ล้มลุก มักมีหัวใต้ดิน แยกเพศต่างต้นหรือร่วมต้น มีมือจับ หูใบขนาดเล็ก ใบเรียงเวียน มี 1–2 ต่อมที่โคนใบหรือปลายก้านใบ ช่อดอกแบบช่อกระจุก ใบประดับและใบประดับย่อยขนาดเล็ก ก้านดอกมีก้านต่อ กลีบเลี้ยงและกลีบดอกจำนวนอย่างละ 5 กลีบ ฐานดอกรูปถ้วย มีกะบังหรือไม่มี เกสรเพศผู้ 5 อัน ติดใกล้โคนหรือเชื่อมติดฐานดอก จานฐานดอกจัก 5 พู รูปกระบอง โค้งออก รังไข่เกลี้ยง มีก้านชูเกสรเกสรเพศเมีย (gynophore) ก้านเกสรเพศเมีย 3 อัน แยกหรือเชื่อมติดกันที่โคน ผลแห้งแตก มี 3 ซีก ผนังหนา เมล็ดมีก้าน

สกุล Adenia อยู่ภายใต้วงศ์ย่อย Passifloroideae มีประมาณ 100 ชนิด ส่วนมากพบในแอฟริกาและมาดากัสการ์ ในไทยมี 6 ชนิด ต้นอ่อนและต้นแก่ค่อนข้างแตกต่างกันโดยเฉพาะรูปร่างใบ และตำแหน่งของต่อมที่โคนใบหรือบนก้านใบ ชื่อสกุลมาจากภาษาอาหรับ “aden” ที่ใช้เรียกพืชชนิดหนึ่งในสกุลนี้

ไม้เถา ใบรูปไข่ หรือรูปรีถึงรูปแถบ ยาว 2–16 ซม. โคนมนหรือกลม ติดคล้ายก้นปิด มีต่อม 2 ต่อม มือจับออกเดี่ยว ๆ หรือแยก 3 แฉก ยาวได้ถึง 10 ซม. ช่อดอกสั้นหรือยาวได้กว่า 10 ซม. มือจับ 1–3 อัน หรือไม่มี ช่อดอกเพศผู้มีหลายดอก ช่อดอกเพศเมียมี 1–3 ดอก ก้านดอกยาว 0.3–5 มม. ดอกรูประฆัง ยาว 0.8–1.7 ซม. รวมก้านต่อ (stipe) กลีบเลี้ยงแยกหรือเชื่อมติดกันที่โคน รูปแถบ ยาว 0.5–1.5 ซม. ติดทน กลีบดอกรูปรีหรือรูปขอบขนาน ยาว 0.4–1 ซม. ขอบจัก มีก้านกลีบ เกสรเพศผู้ยาว 2.5–3.5 มม. เชื่อมติดกันที่โคน ปลายอับเรณูเป็นติ่งแหลม กะบังแยกเป็นแฉก จานฐานดอกเป็นต่อม ยาว 0.5–1 มม. ก้านชูเกสรเพศเมียสั้น หรือขยายในผลยาวได้ถึง 2.5 ซม. ก้านเกสรเพศเมียเชื่อมติดกันที่โคน ส่วนแยกยาว 1–2 มม. ยอดเกสรเป็นตุ่ม มีปุ่มละเอียด ผลรูปรีหรือรูปขอบขนาน ยาว 2–7 ซม. สุกสีแดง มี 5–15 เมล็ด

พบที่หมู่เกาะอันดามันและนิโคบาร์ คาบสมุทรมลายู สุมาตรา และภาคใต้ของไทย ขึ้นตามที่โล่ง หรือบนเขาหินปูน ความสูงถึงประมาณ 1200 เมตร แยกเป็น var. parvifolia (Pierre ex Gagnep.) W.J.de Wilde ฐานดอกแคบกว่า ปลายแกนอับเรณูสั้นกว่า ก้านชูเกสรเพศเมียในผลสั้นมาก เมล็ดขนาดเล็กกว่า ใบบางครั้งรูปแถบ

ชื่อพ้อง  Passiflora penangiana Wall. ex G.Don

ชื่ออื่น   เถาผ้าห่มเขา, ปากกา (กระบี่); มะยอแข (ชุมพร); ย่านทะเลบ้า (ปัตตานี); หมากหมก (ชุมพร, สุราษฎร์ธานี)