ไม้เถาล้มลุก ใบเรียงเวียน เรียบหรือรูปฝ่ามือ ช่อดอกแบบช่อกระจุก ออกตามซอกใบ ใบประดับคล้ายใบ ร่วงเร็ว กลีบเลี้ยง 5 กลีบ ขยายในผล ดอกรูปแตร สีขาวหรือเหลือง ปลายแยกเป็นแฉกตื้น ๆ 5 แฉก ปลายแฉกจักดูคล้ายมี 10 กลีบ กลางกลีบเป็นแถบ เกลี้ยงหรือมีขน เกสรเพศผู้ 5 อัน ติดที่โคนหลอดกลีบ ก้านชูอับเรณูบิดเวียน เรณูไม่มีเป็นหนาม จานฐานดอกเป็นวง รังไข่ 2 ช่อง มีออวุล 4 เม็ด ก้านเกสรเพศเมียรูปเส้นด้าย ยอดเกสรมี 2 พู กลม ผลแห้งแตกตามขวาง ฝาผนังเชื่อมติดกัน ครึ่งบนบางใสคล้ายฝา ส่วนมากมี 4 เมล็ด

สกุล Operculina มีประมาณ 15 ชนิด พบทั่วไปในเขตร้อน ในไทยมี 3 ชนิด อีก 2 ชนิด คือ จิงจ้อเหลี่ยม O. turpethum (L.) Silva Manso ดอกสีขาว แถบกลางกลีบเกลี้ยง และจิงจ้อตลับ O. riedeliana (Oliv.) Ooststr. กลีบเลี้ยงกลม ส่วนมากพบทางภาคใต้ ชื่อสกุลมาจากภาษาละติน “operculum” ฝา ตามลักษณะของผล

ไม้เถาล้มลุก ลำต้นเป็นริ้ว มีขนละเอียดใกล้ข้อ ใบที่โคนรูปไข่ ใบบนกิ่งรูปขอบขนานถึงรูปแถบ ยาว 5–18 ซม. โคนใบกลมหรือเว้าตื้น ก้านใบมีสันหรือปีกแคบ ๆ ยาว 1.5–2.5 ซม. ก้านช่อดอกยาว 1–2 ซม. มี 1–9 ดอก ใบประดับรูปใบหอก ยาว 0.7–2 ซม. ร่วงเร็ว ก้านดอกหนา ยาว 1–1.8 ซม. กลีบเลี้ยงรูปรี คู่นอกยาว 1.3–1.5 ซม. ปลายเป็นติ่งแหลม 3 กลีบในกว้างกว่าเล็กน้อย ดอกสีครีมหรือเหลืองอ่อน ยาว 3.5–4 ซม. มีแถบขนกลางกลีบด้านนอก ก้านเกสรเพศผู้ยาว 1.4–1.8 ซม. มีต่อมที่โคน ก้านเกสรเพศเมียยาวเท่า ๆ เกสรเพศผู้ ผลแห้งแตก เป็นกระเปาะไม่ชัดเจน เส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 1.5 ซม. รูปไข่ สีดำ ยาว 5–6 มม.

พบที่อินเดีย พม่า กัมพูชา และเวียดนาม ในไทยพบกระจายห่าง ๆ ทางภาคเหนือ และภาคตะวันตกเฉียงใต้ ขึ้นตามชายป่าหรือริมลำธาร ความสูง 200–1200 เมตร

ชื่ออื่น   เครือจี้จ้อแข็ง (Chiang Mai); บานบ่าย (ทั่วไป)