ไม้ล้มลุก ไม้พุ่ม หรือไม้ต้น แยกเพศร่วมต้นหรือต่างต้น ลำต้นมักอวบน้ำและมีหนาม น้ำยางสีขาว มีพิษ หูใบขนาดเล็ก ใบเรียงเวียน เรียงตรงข้าม หรือเวียนรอบข้อ บางครั้งลดรูป ช่อดอกรูปถ้วย (cyathia) สมมาตรตามรัศมี ออกเดี่ยว ๆ หรือเป็นกระจุกแยกสอง หรือช่อซี่ร่ม ช่อดอกติดบนวงใบประดับ มีต่อม 1–5 ต่อม ปลายมักมีรยางค์เป็นแผ่นสีสดใส ดอกเพศเมียมีดอกเดียวอยู่ปลายช่อ ดอกเพศผู้มีหลายดอกอยู่ด้านข้างแบบช่อกระจุกด้านเดียว ไม่มีกลีบดอก กลีบเลี้ยงลดรูปหรือไม่มี ไม่มีจานฐานดอก เกสรเพศผู้ลดรูปเหลืออันเดียว รังไข่ 2–3 ช่อง แต่ละช่องมีออวุลเม็ดเดียว ก้านเกสรเพศเมีย 3 อัน โคนเชื่อมติดกัน ปลายแยก 2 แฉก ผลแห้งแตก มี 2–3 เมล็ด

สกุล Euphorbia อยู่ภายใต้วงศ์ย่อย Euphorbioideae แยกเป็นหลายสกุลย่อยตามลักษณะอวบน้ำหรือไม่ มีหรือไม่มีหนาม การเรียงของใบ และจำนวนรยางค์บนช่อดอก มีกว่า 2420 ชนิด ในไทยมีประมาณ 20 ชนิด หลายชนิดเป็นวัชพืช และมีหลายชนิดที่เป็นไม้ประดับ ชื่อสกุลอาจตั้งตาม Euphorbus นักวิทยาศาสตร์ชาวกรีกโบราณ หรือมาจากภาษากรีก “eu” ดี และ “phorbe” อาหาร หรืออาจเป็นภาษาละติน “euphorbia” ที่ใช้เรียกพืชสกุลนี้ในแอฟริกา

ไม้ล้มลุก สูงได้ถึง 50 ซม. ลำต้นมีสีเขียวอมแดงหรือน้ำตาล มีขนหยาบยาว หูใบรูปสามเหลี่ยม ใบเรียงตรงข้าม รูปรี รูปไข่ หรือรูปขอบขนาน เบี้ยว ยาว 1.2–4 ซม. ขอบจักฟันเลื่อย แผ่นใบมีขนกระจายทั้งสองด้าน เส้นโคนใบข้างละ 1 เส้น ก้านใบยาว 1–3 มม. ช่อดอกออกตามซอกใบ 1–6 ช่อ ก้านช่อยาว 0.5–1.5 ซม. ดอกเรียงแน่นแบบช่อกระจุกซ้อน ใบประดับรูปแถบ ยาว 0.5–1 มม. วงใบประดับรูปถ้วยสูงประมาณ 0.8 มม. มีต่อมสีชมพู 4 ต่อม ยาวประมาณ 0.1 มม. ปลายมีรยางค์ยาว 0.2–0.3 มม. ก้านชูอับเรณูสั้น ติดบนก้านดอก รังไข่มีก้าน เกสรเพศเมียยาวประมาณ 0.3 มม. ผลจัก 3 พู ยาวประมาณ 1 มม. มีขนสั้นนุ่ม ก้านผลยาวประมาณ 0.5 มม. เมล็ดรูปรีเป็นเหลี่ยม ยาวประมาณ 0.7 มม. สีน้ำตาลแดง เรียบ

เป็นวัชพืชทั่วไปในเขตร้อนและกึ่งเขตร้อน มีถิ่นกำเนิดในอเมริกากลาง ขึ้นตามชายป่าที่รกร้าง ท้องนา ความสูงถึงประมาณ 1200 เมตร

ชื่อสามัญ  Asthma plant, Garden spurge

ชื่ออื่น   นมราชสีห์, น้ำนมราชสีห์, ผักโขมแดง (ภาคกลาง); หญ้าน้ำหมึก (ภาคเหนือ); หญ้าหลังอึ่ง (เงี้ยว-แม่ฮ่องสอน)

ไม้ล้มลุก ทอดเลื้อยแผ่เป็นวงหรือตั้งตรง สูงได้ถึง 15 ซม. ลำต้นสีชมพูอมน้ำตาลแดง มีขนราบเอนกระจาย หูใบรูปแถบ ใบเรียงตรงข้าม รูปรี ยาว 4–9 มม. กิ่งด้านข้างใบขนาดเล็ก โคนเบี้ยว ข้างหนึ่งเป็นติ่งคล้ายรูปหัวใจ ขอบจักฟันเลื่อยห่าง ๆ แผ่นใบมีขนกระจาย เส้นโคนใบข้างละ 1–2 เส้น เส้นแขนงใบไม่ชัดเจน ก้านใบยาวประมาณ 1 มม. ช่อดอกสั้น ไร้ก้าน ช่อย่อย 1–3 ช่อ สีชมพูอมแดง ใบประดับรูปแถบขนาดเล็ก ก้านช่อยาวประมาณ 1 มม. มีขนกระจาย วงใบประดับรูปถ้วยสูงประมาณ 0.8 มม. มีต่อมสีชมพู 4 ต่อม ขนาดประมาณ 0.1 มม. มีก้านสั้น ๆ ปลายมีรยางค์ยาวประมาณ 0.2 มม. ก้านชูอับเรณูติดบนก้านดอก รังไข่เกือบไร้ก้าน เกสรเพศเมียยาวประมาณ 0.6 มม. ผลจัก 3 พู ยาวประมาณ 1 มม. มีขนสั้นนุ่ม ก้านผลยาว 0.3–0.4 มม. เมล็ดรูปรีเป็นเหลี่ยม ยาวประมาณ 0.8 มม. สีเหลืองอมน้ำตาล ผิวมีร่องตื้น ๆ

เป็นวัชพืชในเอเชียและแอฟริกา ไม่ทราบถิ่นกำเนิด ขึ้นตามชายป่า ที่รกร้าง ท้องนา และพื้นที่โล่ง ความสูงถึงประมาณ 800 เมตร ทั้งต้นมีสรรพคุณฆ่าพยาธิ แก้ท้องร่วง รักษาแผลสด

ชื่ออื่น   นอจียง (กะเหรี่ยง-กาญจนบุรี); น้ำนมราชสีห์เล็ก (ภาคกลาง)