ไม้ต้นผลัดใบ สูงได้ถึง 20 ม. เปลือกเรียบลอกเป็นแผ่น เป็นแอ่งตื้น ๆ เปลือกในสีน้ำตาลแดง มีขนสั้นนุ่มตามกิ่งอ่อน ใบอ่อน ก้านใบ แผ่นใบด้านล่าง ช่อดอก และผล ใบเรียงเกือบตรงข้าม รูปรีถึงรูปขอบขนาน หรือแกมรูปไข่ ยาว 8–25 ซม. ปลายมนหรือเว้าตื้น ๆ เส้นแขนงใบโค้งจรดกันใกล้ขอบใบ เส้นใบย่อยแบบขั้นบันได ใบแก่สีแดง ก้านใบยาว 1–3 ซม. มีต่อมนูนหนึ่งคู่ที่ด้านข้างก้านใบใกล้โคน ช่อดอกยาว 9–15 ซม. ออกพร้อมผลิใบใหม่ ดอกสีครีม หลอดกลีบเลี้ยงยาว 0.5–1 มม. ปลายแยกเป็น 5 แฉก ขนาดเล็ก จักมน เกสรเพศผู้ 10 อัน ยาว 3–4 มม. จานฐานดอกมีขนหนาแน่น ก้านยอดเกสรเพศเมียยาว 2–3 มม. ผลมี 2 ปีก กว้าง 5–8 มม. ยาว 1.5–3 ซม. โคนและปลายเป็นสันคม ปีกกว้าง 1.5–4 ซม. (ดูข้อมูลเพิ่มเติมที่ สมอ, สกุล)

พบที่พม่า และกัมพูชา ในไทยพบทุกภาค ขึ้นตามป่าเบญจพรรณ และป่าเต็งรัง ความสูงถึงประมาณ 700 เมตร

ชื่ออื่น   โคะกาง (กะเหรี่ยง-เชียงใหม่); ตะแบกเลือด (ภาคตะวันตกเฉียงใต้); ปราบตำเลีย (เขมร-บุรีรัมย์); เปีย (อุบลราชธานี); เปื๋อยปั่ง, เปื๋อยปี, เปื๋อยสะแอน (ภาคเหนือ); มะกาเถื่อน (เงี้ยว-ภาคเหนือ); มะเกลือเลือด (ภาคกลาง)