ไม้เถาเนื้อแข็ง มีขนหรือขนต่อมสีน้ำตาลแดงตามกิ่ง เส้นแขนงใบด้านล่าง ก้านใบ ช่อดอก ใบประดับ กลีบเลี้ยง รังไข่ และผลอ่อน ใบรูปรี รูปขอบขนาน หรือรูปไข่ ยาว 8–15.5 ซม. โคนเบี้ยวเล็กน้อย ก้านใบยาว 2–5 มม. ช่อดอกแบบช่อกระจะหรือแยกแขนงสั้น ๆ ยาว 3–12.5 ซม. ออกชิดกันช่วงปลายกิ่ง ใบประดับรูปใบหอกแกมรูปไข่ ยาว 3.5–6.5 มม. ติดทน ดอกเรียงหนาแน่น หลอดกลีบเลี้ยงรูปกรวยแคบ ยาว 7–8 มม. ปลายแยกเป็น 5 แฉก รูปสามเหลี่ยมขนาดเล็ก ดอกสีขาวหรืออมม่วง มี 5 กลีบ รูปไข่แคบ ยาว 3.5–5.5 มม. ปลายกลีบมน เกสรเพศผู้ยาว 1–1.5 ซม. ก้านเกสรเพศเมียยาว 1–1.5 ซม. ผลแห้งรูปรีเกือบกลม ยาว 2.2–2.8 ซม. มี 5 ปีก กว้าง 7.5–9.5 มม. (ดูข้อมูลเพิ่มเติมที่ สะแกนา, สกุล)
พบที่อินเดีย พม่า จีน และภูมิภาคอินโดจีน ในไทยพบแทบทุกภาค ยกเว้นภาคใต้ ขึ้นตามป่าเต็งรัง ป่าเบญจพรรณ และป่าดิบแล้ง ความสูง 100–800 เมตร ใบใช้เป็นยาถ่ายพยาธิ ราก ใช้ต้มแก้ไข้บิด
|
