สารานุกรมพืชในประเทศไทย (ฉบับย่อ)
(Concise Encyclopedia of Plants in Thailand)


หมวดตัวอักษร 


Index to botanical names


ค้นหาคำศัพท์
ค้นหาคำศัพท์   

ขุนไม้

ขุนไม้
วันที่ 30 มกราคม 2560

Podocarpus neriifolius D.Don

Podocarpaceae

ดูที่ พญาไม้

ขุนไม้
วันที่ 17 สิงหาคม 2559

Nageia wallichiana (C.Presl) Kuntze

Podocarpaceae

ไม้ต้น สูง 30–50 ม. แยกเพศต่างต้น เปลือกเรียบลอกเป็นแผ่นขนาดใหญ่ ใบเรียงสลับตั้งฉาก รูปรีถึงรูปใบหอก ยาว 10–18 ซม. แผ่นใบหนา ปลายแหลม โคนรูปลิ่ม เส้นใบจำนวนมากเรียงขนานกัน ไม่มีเส้นกลางใบ ก้านใบยาว 0.5–1 ซม. โคนเพศผู้คล้ายช่อเชิงลด ออกเป็นกลุ่ม 1–7 โคน ตามซอกใบ ยาวประมาณ 1 ซม. ใบสร้างไมโครสปอร์รูปหอก ยาว 2–3 มม. โคนเพศเมียส่วนมากออกเดี่ยว ๆ ที่ปลายกิ่ง ก้านยาวได้ถึง 2 ซม. เกล็ดประดับส่วนมากฝ่อ มี 1–2 เกล็ดที่พัฒนาเป็นเนื้อหุ้มเมล็ดจนมิด (epimatium) ฐานรองเมล็ดอวบน้ำ มีสีดำเมื่อสุก เยื่อหุ้มเมล็ดสีม่วงหรืออมสีแดง เมล็ดกลม เส้นผ่านศูนย์กลาง 1.5–1.8 ซม.

พบที่บังกลาเทศ อินเดีย จีนตอนใต้ พม่า ภูมิภาคอินโดจีนและมาเลเซีย ฟิลิปปินส์ และนิวกินี ในไทยพบกระจายห่างๆ แทบทุกภาค ขึ้นตามที่ลาดชันหรือสันเขา ในป่าดิบชื้น และป่าดิบเขา ความสูงถึงประมาณ 2000 เมตร น้ำคั้นจากใบใช้บรรเทาโรคปวดตามข้อ

สกุล Nageia Gaertn. เป็นกลุ่มพืชเมล็ดเปลือย คล้ายกับสกุล Podocarpus แต่มีเส้นใบจำนวนมากเรียงขนานกัน ไม่มีเส้นกลางใบ และเยื่อหุ้มเมล็ดจนมิด มี 5–7 ชนิด พบที่บังกลาเทศ อินเดีย จีน ไห่หนาน ไต้หวัน ญี่ปุ่น พม่า ภูมิภาคอินโดจีนและมาเลเซีย ฟิลิปปินส์ และนิวกินี ในไทยมี 2 ชนิด อีกชนิดคือ ซางจีน N. motleyi (Parl.) de Laub. พบทางภาคใต้ที่ี่นราธิวาส ชื่อสกุลมาจากภาษาพื้นเมืองของญี่ปุ่น “Nagi

ชื่อพ้อง  Podocarpus wallichianus C.Presl

ชื่ออื่น   ขุน (ปัตตานี); ขุนไม้ (ภาคเหนือ, ปัตตานี); พญาไม้ (ทั่วไป); เส่งโบลมิ้ (กะเหรี่ยง-แม่ฮ่องสอน); เสม็ดบก (ปัตตานี); เหย่ดู (กะเหรี่ยง-แม่ฮ่องสอน)

ขุนไม้: ใบเรียงสลับตั้งฉาก ไม่มีเส้นกลางใบ เส้นใบจำนวนมากเรียงขนานกัน ฐานรองเมล็ดอวบน้ำ บางครั้งมีเกล็ดประดับ 2 เกล็ดที่พัฒนาเป็นเนื้อหุ้มเมล็ด (ภาพ: ปรีชา การะเกตุ)



เอกสารอ้างอิง

de Laubenfels, D.J. (1988). Coniferales. In Flora Malesiana Vol. 10: 389–395.

Fu, L., Yong Li and R.R. Mill. (1999). Podocarpaceae. In Flora of China Vol. 4: 79–80.

Phengklai, C. (1975). Podocarpaceae (Podocarpus). In Flora of Thailand. Vol. 2(3): 202.