ไม้ต้น สูงได้ถึง 15 ม. มีขนสั้นนุ่มตามกิ่งอ่อน ก้านใบ ช่อดอก กลีบเลี้ยง และก้านดอก ใบรูปรีหรือรูปขอบขนาน ยาว 8–14 ซม. แผ่นใบด้านล่างมีขนสาก เส้นแขนงใบข้างละ 4–7 เส้น ก้านใบยาวประมาณ 1 ซม. ช่อดอกเพศผู้เป็นช่อกระจุกสั้น ๆ ก้านดอกสั้น กลีบเลี้ยง 4–5 กลีบ แยกจรดโคน ยาว 4–6 มม. มีขนครุย ดอกรูปคนโท ยาว 6–8 มม. มี 4 กลีบ โคนเชื่อมติดกัน เส้นกลางกลีบมีขน เกสรเพศผู้ 14–30 อัน เส้นกลางอับเรณูมีขนคล้ายไหม เป็นหมันในดอกเพศเมีย ดอกเพศเมียก้านดอกยาว 2–5 มม. รังไข่มี 8 ช่อง มีขนสั้นนุ่ม ผลรูปกลม ๆ เส้นผ่านศูนย์กลาง 2.5–4 ซม. สุกสีแดง มีขนคล้ายไหม กลีบเลี้ยงแฉกลึกจรดโคน ขอบเป็นคลื่น มีขนสั้นนุ่มทั้งสองด้าน ไม่พับงอกลับ เอนโดสเปิร์มเรียบ (ดูข้อมูลเพิ่มเติมที่ มะเกลือ, สกุล)

พบที่อินเดีย พม่า และภูมิภาคอินโดจีน ในไทยพบกระจายทั่วไปทางภาคเหนือ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ และภาคตะวันออก ขึ้นตามชายป่าดิบเขา ความสูง 700–1700 เมตร นิยมใช้เป็นต้นตอในการทาบกิ่งมะพลับ D. kaki L.f.

ชื่ออื่น   กล้วยฤๅษี (ภาคเหนือ); จันป่า (เชียงใหม่); มะเขือเถื่อน (เลย); เหล่โก่มอ (กะเหรี่ยง-เชียงใหม่); อาล่องยุ้ม (ละว้า-เชียงใหม่)