ไม้พุ่มหรือไม้ต้น หูใบเป็นหนาม ใบประกอบ 2 ชั้น ช่อดอกแบบช่อกระจุกแน่น กลีบเลี้ยงและกลีบดอก กลีบแต่ละอย่างเชื่อมติดกัน ปลายแยกเป็น 5 แฉกขนาดเล็ก เกสรเพศผู้จำนวนมากแยกกัน รังไข่มีช่องเดียว ก้านเกสรเพศเมียเรียวยาว ยอดเกสรขนาดเล็ก ออวุลจำนวนมาก ผลเป็นฝักรูปทรงกระบอกหรือแบนเล็กน้อย ผิวเมล็ดมีรอยรูปตัวยู (pleurogram)

สกุล Vachellia เดิมอยู่ภายใต้สกุล Acacia แยกออกมาตามลักษณะของใบประกอบแบบ 2 ชั้น และหูใบเป็นหนาม มี 163 ชนิด ส่วนมากพบในอเมริกาเขตร้อน ในไทยมีพืชพื้นเมือง 4 ชนิด ชื่อสกุลตั้งตามพระชาวอังกฤษที่เคยเก็บตัวอย่างพรรณไม้ในจีน George Harvey Vachell (1799–1839)

ไม้พุ่มหรือไม้ต้น สูงได้ถึง 8 ม. หูใบเป็นหนาม ยาว 3–5 ซม. ใบประกอบ ออกเป็นกระจุกสั้น ๆ ตามกิ่ง แกนกลางยาว 4–6 ซม. ก้านยาว 1–1.3 ซม. มีต่อมด้านบน ใบประกอบย่อยมี 4–7 คู่ ยาว 1.5–3 ซม. ก้านสั้น ใบย่อยมี 10–20 คู่ รูปขอบขนาน เบี้ยว ยาว 2–7 มม. ไร้ก้าน ช่อดอกสีเหลือง ออกเป็นกระจุกแน่น เส้นผ่านศูนย์กลาง 1–1.5 ซม. ก้านช่อยาว 1.5–4.5 ซม. ใบประดับขนาดเล็ก 4–5 ใบ ดอกไร้ก้าน ใบประดับย่อยยาวประมาณ 1 มม. มีขน กลีบเลี้ยงยาว 1.3–1.5 มม. กลีบดอกเชื่อมติดกันประมาณ 2.5 มม. เกสรเพศผู้ยาว 3.5–5.5 มม. รังไข่มีขนละเอียด ฝักรูปทรงกระบอก ยาว 2–9 ซม. ผนังหนา เมล็ดรูปรี ยาว 7–8 มม.

มีถิ่นกำเนิดในอเมริกากลางและอเมริกาใต้ เป็นไม้ประดับและขึ้นเป็นวัชพืชทั่วไปในเขตร้อน ใบใช้เลี้ยงสัตว์ เมล็ดกินได้ ให้น้ำมัน ดอกใช้ทำน้ำหอม

ชื่อพ้อง  Mimosa farnesiana L., Acacia farnesiana (L.) Willd.

ชื่อสามัญ  Cassie flower, Sponge tree

ชื่ออื่น   กระถิน (ภาคกลาง); กระถินเทศ, กระถินหอม, คำใต้, ดอกคำใต้ (ภาคเหนือ); เกากรึนอง (กะเหรี่ยง-กาญจนบุรี); ถิน (ภาคใต้); บุหงาเซียม (มาเลย์-ภาคใต้); บุหงาละสะมะนา (มาเลย์-ปัตตานี); บุหงาอินโดนีเซีย (กรุงเทพฯ); มอนคำ (เงี้ยว-แม่ฮ่องสอน)